Oddalone roszczenia z tytułu wadliwie wystawionych gwarancji ubezpieczeniowych.

Kato­wic­ki sąd odda­lił rosz­cze­nia na bli­sko pół milio­na zło­tych kie­ro­wa­ne prze­ciw­ko klien­to­wi Kan­ce­la­rii z tytu­łu wadli­wie wysta­wio­nych gwa­ran­cji ubezpieczeniowych.

Sąd Okrę­go­wy w Kato­wi­cach, XIII Wydział Gospo­dar­czy (SSO Adam Matu­szo­wicz), w dniu 23 maja 2022 r. wydał wyrok (sygn. akt XIII GC 539/21), zgod­nie z tre­ścią któ­re­go odda­lił w cało­ści powódz­two prze­ciw­ko towa­rzy­stwu ubez­pie­czeń repre­zen­to­wa­ne­mu przez Kan­ce­la­rię oraz obcią­żył w cało­ści powo­da kosz­ta­mi procesu.

Powód pro­wa­dzi dzia­łal­ność gospo­dar­czą, któ­rej przed­mio­tem jest wytwa­rza­nie i prze­twa­rza­nie pro­duk­tów rafi­na­cji ropy naf­to­wej, a pozwa­ny (towa­rzy­stwo ubez­pie­czeń repre­zen­to­wa­ne przez Kan­ce­la­rię) zawarł z powo­dem umo­wę gene­ral­ną o udzie­la­nie ubez­pie­cze­nio­wych gwa­ran­cji kontraktowych.

Umo­wa okre­śla­ła zasa­dy udzie­le­nia przez pozwa­ne­go ubez­pie­cze­nio­wych gwa­ran­cji m.in. zapła­ty wadium – w związ­ku ze skła­da­ny­mi przez powo­da ofer­ta­mi w prze­tar­gach orga­ni­zo­wa­nych przez bene­fi­cjen­tów gwarancji.

Powód przy­stą­pił do postę­po­wań o udzie­le­nie zamó­wie­nia publicz­ne­go orga­ni­zo­wa­nych przez spół­kę Skar­bu Pań­stwa będą­cą naj­więk­szym w Pol­sce pro­du­cen­tem węgla kok­so­we­go wyso­kiej jako­ści i naj­więk­szą komer­cyj­ną gru­pą kok­sow­ni w Unii Europejskiej.

Zgod­nie ze Spe­cy­fi­ka­cja­mi Istot­nych Warun­ków Zamó­wie­nia („SIWZ”) na dosta­wy ole­jów do poszcze­gól­nych kopal­ni, postę­po­wa­nia pro­wa­dzo­ne były na pod­sta­wie usta­wy z dnia 29 stycz­nia 2004 r. Pra­wo zamó­wień publicz­nych. Wyko­naw­ca obo­wią­za­ny był wnieść wadium w for­mie np. gwa­ran­cji ubezpieczeniowej.

Powód zwró­cił się do bro­ke­ra ubez­pie­cze­nio­we­go o przy­go­to­wa­nie gwa­ran­cji dla okre­ślo­nych zadań w ramach postę­po­wań przetargowych.

Przed­mio­to­we postę­po­wa­nia prze­tar­go­we pro­wa­dzo­ne było dwu­eta­po­wo, gdyż po spo­rzą­dze­niu ofer­ty prze­wi­dzia­ny był etap tzw. aukcji zniż­ko­wej. W tym celu war­to­ści zapro­po­no­wa­ne przez powo­da dla poszcze­gól­nych zadań były lek­ko zawy­żo­ne, żeby następ­nie obni­żyć ceny do pozio­mu, jaki wyni­ka z kosz­to­ry­su. Osta­tecz­nie cena mia­ła być naj­bar­dziej zbli­żo­na do kwo­ty, jaką zama­wia­ją­cy miał zamiar prze­zna­czyć na reali­za­cję zamó­wie­nia. W razie jed­nak, gdy w postę­po­wa­niu prze­tar­go­wym zgła­sza­na jest tyl­ko jed­na ofer­ta, etap aukcji zniż­ko­wych nie występuje.

Pozwa­ny wysta­wił dwie ubez­pie­cze­nio­we gwa­ran­cje zapła­ty z tytu­łu wadium w prze­tar­gu nie­ogra­ni­czo­nym na dosta­wy ole­jów do poszcze­gól­nych kopal­ni z ter­mi­nem reali­za­cji 12 mie­się­cy od daty zawar­cia umo­wy, a kwo­ta udzie­lo­nych gwa­ran­cji sta­no­wi­ła zabez­pie­cze­nie z tytu­łu zatrzy­ma­nia wadium w związ­ku z zaist­nie­niem co naj­mniej jed­ne­go z przy­pad­ków okre­ślo­nych w usta­wie Pra­wo Zamó­wień Publicz­nych z dnia 11 wrze­śnia 2019 r. wraz z póź­niej­szy­mi zmia­na­mi.

Zama­wia­ją­cy poin­for­mo­wał o odrzu­ce­niu ofer­ty wyko­naw­cy – powo­da, z uwa­gi na nie­pra­wi­dło­we wnie­sie­nie wadium. Zma­wia­ją­cy wska­zał, że oba postę­po­wa­nia prze­tar­go­we zosta­ły wsz­czę­te w dniu 28 grud­nia 2020 r. i pro­wa­dzo­ne są na pod­sta­wie usta­wy Pra­wo zamó­wień publicz­nych z dnia 29 stycz­nia 2004 r. Tym­cza­sem wyko­naw­ca, jako pod­sta­wę do zatrzy­ma­nia wadium, wska­zał usta­wę Pra­wo zamó­wień publicz­nych z dnia 11 wrze­śnia 2019 r. Wobec powyż­sze­go, komi­sja prze­tar­go­wa stwier­dzi­ła, że wnie­sio­ne wadia w for­mie gwa­ran­cji ubez­pie­cze­nio­wej nie zabez­pie­cza­ją ofer­ty w pra­wi­dło­wy sposób.

Powód o nie­pra­wi­dło­wo­ści poin­for­mo­wał bro­ke­ra, prze­sy­ła­jąc mu pisma zawie­ra­ją­ce infor­ma­cje o odrzu­ce­niu ofer­ty powo­da. Bez zbęd­nej zwło­ki bro­ker wysto­so­wał do pozwa­ne­go wnio­sek o wysta­wie­nie anek­su zmie­nia­ją­ce­go pod­sta­wę praw­ną postępowania.

Pozwa­ny potwier­dził wnie­sie­nie wadium w spo­sób nie­pra­wi­dło­wy i wyra­ził goto­wość wyda­nia gwa­ran­cji ubez­pie­cze­nio­wej zgod­nej z warun­ka­mi SIWZ.

W dniu 18 lute­go 2021 r. stro­ny zawar­ły aneks do umo­wy ubez­pie­cze­nio­wej gwa­ran­cji zapła­ty wadium w obu postę­po­wa­niach prze­tar­go­wych, zmie­nia­jąc pod­sta­wę praw­ną zatrzy­ma­nia wadium na usta­wę Pra­wo zamó­wień publicz­nych z dnia 29 stycz­nia 2004 r.

W pierw­szym z pro­wa­dzo­nych postę­po­wań, ze wzglę­du na fakt, iż nie zło­żo­no żad­nej ofer­ty nie­pod­le­ga­ją­cej odrzu­ce­niu, pismem z dnia 12 mar­ca 2021 r. zama­wia­ją­cy poin­for­mo­wał o unie­waż­nie­niu postę­po­wa­nia w zakre­sie czę­ści zadań. Co zaś się tyczy inne­go zada­nia, poin­for­mo­wa­no, iż postę­po­wa­nie w tym zakre­sie zosta­ło unie­waż­nio­ne, a to z tego powo­du, że cena naj­ko­rzyst­niej­szej ofer­ty prze­wyż­sza­ła kwo­tę, któ­rą zama­wia­ją­cy zamie­rzał prze­zna­czyć na sfi­nan­so­wa­nie zamó­wie­nia. W zakre­sie pozo­sta­łych zadań wybra­na zosta­ła naj­ko­rzyst­niej­sza oferta.

W dru­gim z pro­wa­dzo­nych postę­po­wań, zama­wia­ją­cy postą­pił w ten sam spo­sób, cze­go skut­kiem był brak uzy­ska­nia zamó­wień przez wyko­naw­cę – powoda.

Powód skie­ro­wał w stro­nę pozwa­ne­go rosz­cze­nia w łącz­nej wyso­ko­ści 475.231,55 zł tytu­łem szko­dy ponie­sio­nej w związ­ku z otrzy­ma­niem wadli­wie wysta­wio­nych gwa­ran­cji ubez­pie­cze­nio­wych, co dopro­wa­dzi­ło w kon­se­kwen­cji do odrzu­ce­nia ofert zło­żo­nych przez powo­da w ramach postę­po­wań przetargowych.

Wyso­kość szko­dy powód obli­czył na pod­sta­wie wyce­ny poszcze­gól­nych ofert. Na kal­ku­la­cję zło­ży­ły się: koszt zaku­pu ole­ju, koszt kon­fek­cjo­no­wa­nia, koszt opa­ko­wa­nia, koszt trans­por­tu i pozo­sta­łe kosz­ty zwią­za­ne z obsłu­gą ewen­tu­al­nych zamó­wień, a tak­że kosz­ty pra­cy i ener­gii. Jako, że cena zaku­pu ole­ju jest zmien­na, koszt zaku­pu i dosta­wy ole­ju powód oparł na cenach z 2020 r. Na tej pod­sta­wie powód usta­lał zysk. Kal­ku­la­cja zysku usta­la­na przez pre­ze­sa zarzą­du powo­da była zawy­żo­na, a to po to, by powód mógł uczest­ni­czyć w aukcjach zniż­ko­wych. Wyso­kość szko­dy usta­lo­na zosta­ła, jako róż­ni­ca mię­dzy kosz­tem zaku­pu ole­ju a kosz­tem jego dostawy.

Kan­ce­la­ria w imie­niu pozwa­ne­go wska­za­ła, że wysy­ła­jąc pro­jekt gwa­ran­cji zapła­ty wadium, pozwa­ny pro­sił powo­da o spraw­dze­nie jego popraw­no­ści, a powód nie zgło­sił żad­nych uwag. Pozwa­ny nie kwe­stio­no­wał wska­za­nia błęd­nej pod­sta­wy praw­nej pro­wa­dzo­ne­go postę­po­wa­nia prze­tar­go­we­go, jed­nak­że to powód odbie­ra­jąc doku­men­ty gwa­ran­cji, nie spraw­dził ich tre­ści i nie wniósł do nich żad­nych zastrze­żeń. Nie wniósł rów­nież odwo­ła­nia od decy­zji zama­wia­ją­ce­go o odrzu­ce­niu jego ofer­ty w postę­po­wa­niu prze­tar­go­wym. Ponad­to, wysta­wie­nie gwa­ran­cji ubez­pie­cze­nio­wej ze wska­za­niem błęd­nej pod­sta­wy praw­nej pro­wa­dzo­nych postę­po­wań moż­na było uznać za omył­kę pisar­ską. Zda­niem Kan­ce­la­rii, nie moż­na rów­nież było stwier­dzić, że powód wygrał­by prze­targ, sko­ro jego ofer­ta nie pod­le­ga­ła oce­nie pod wzglę­dem mery­to­rycz­nym, gdyż zosta­ła odrzu­co­na. Odno­sząc się do wyso­ko­ści żąda­nia, Kan­ce­la­ria twier­dzi­ła, że poten­cjal­nie utra­co­ny zysk, obli­czo­ny przez powo­da wyłącz­nie jako róż­ni­ca prze­wi­dy­wa­nej kwo­ty net­to reali­za­cji umo­wy i ogól­nych łącz­nych kosz­tów net­to obej­mu­ją­cych wszyst­kie zada­nia, jest zupeł­nie nie­re­al­ny, nie­uwzględ­nia­ją­cy jakich­kol­wiek kosz­tów pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści powo­da i wskaź­ni­ków rentowności.

Sąd roz­po­zna­ją­cy spra­wę roz­wa­ża­jąc cało­kształt oko­licz­no­ści fak­tycz­nych wska­zał, że z dniem 1 stycz­nia 2021 r. wcho­dzi­ła w życie nowa usta­wa z dnia 11 wrze­śnia 2019 r. – Pra­wo zamó­wień publicz­nych (Dz. U. 2019 poz. 2020), (dalej: „PZP”). Wpro­wa­dza­ła ona istot­ne zmia­ny w sto­sun­ku do regu­la­cji obo­wią­zu­ją­cych na grun­cie dotych­cza­so­wej usta­wy z 29 stycz­nia 2004 r., jak rów­nież zupeł­nie nowe roz­wią­za­nia i wyma­ga­nia. Zgod­nie z prze­pi­sa­mi wpro­wa­dza­ją­cy­mi, do postę­po­wań o udzie­le­nie zamó­wie­nia, wsz­czę­tych i nie­za­koń­czo­nych przed dniem 1 stycz­nia 2021 r., sto­so­wać nale­ża­ło prze­pi­sy dotych­cza­so­we. Zgod­nie z art. 91 ust. 1 usta­wy zmie­nia­ją­cej, do umów w spra­wie zamó­wie­nia publicz­ne­go oraz umów ramo­wych, zawar­tych przed dniem 1 stycz­nia 2021 r. albo po dniu 31 grud­nia 2020 r., ale w następ­stwie postę­po­wań o udzie­le­nie zamó­wie­nia wsz­czę­tych przed dniem 1 stycz­nia 2021 r., sto­so­wać nale­ża­ło prze­pi­sy dotychczasowe.

Sąd zwró­cił uwa­gę na fakt, że postę­po­wa­nia prze­tar­go­we orga­ni­zo­wa­ne przez wyko­naw­cę pro­wa­dzo­ne były w try­bie prze­tar­gu nie­ogra­ni­czo­ne­go w rozu­mie­niu prze­pi­su art. 39 i nast. usta­wy z dnia 29 stycz­nia 2004 r. (dalej: „PZP”). W dniu 7 stycz­nia 2021 r. powód zwró­cił się do bro­ke­ra ubez­pie­cze­nio­we­go, o przy­go­to­wa­nie gwa­ran­cji dla poszcze­gól­nych zadań w ramach pierw­sze­go postę­po­wa­nia prze­tar­go­we­go oraz dla poszcze­gól­nych zadań w ramach dru­gie­go postę­po­wa­nia prze­tar­go­we­go. Ofer­ty zło­żo­ne przez powo­da na udział w ww. prze­tar­gach zło­żo­ne zosta­ły w dniu 14 stycz­nia 2021 r. Pozwa­ny wysta­wił doku­men­ty gwa­ran­cji w dniu 29 stycz­nia 2021 r. Jako, że czyn­no­ści pole­ga­ją­ce na przy­go­to­wa­niu doku­men­tu gwa­ran­cji zapła­ty wadium oraz doku­men­tu ofer­ty mia­ły miej­sce w dniach bez­po­śred­nio nastę­pu­ją­cych po dniu wej­ścia w życie usta­wy PZP w brzmie­niu po zmia­nach, oko­licz­ność wska­za­nia w doku­men­cie gwa­ran­cji zapła­ty błęd­nej pod­sta­wy praw­nej pro­wa­dzo­ne­go prze­tar­gu, Sąd uznał zgod­nie z twier­dze­nia­mi Kan­ce­la­rii za oczy­wi­stą omyłkę.

Pod­kre­ślo­no też, że doku­ment gwa­ran­cji wadial­nej nie może zostać uzu­peł­nio­ny na pod­sta­wie art. 26 ust. 3 PZP, jed­nak­że za dopusz­czal­ne uznać nale­ży wyja­śnie­nia o któ­rych mowa w art. 87 ust. 1 ww. usta­wy. Pro­ce­du­ra wyja­śnia­nia tre­ści ofer­ty nie może bowiem co do zasa­dy skut­ko­wać wpro­wa­dze­niem zmian w tre­ści ofer­ty. Wyja­śnie­nia muszą więc ogra­ni­czać się do wska­za­nia spo­so­bu rozu­mie­nia tre­ści zawar­tych w ofer­cie, nie mogą nato­miast jej roz­sze­rzać ani ograniczać.

Funk­cjo­nal­ny spo­sób rozu­mie­nia przez PZP poję­cia ofer­ty każe przy­jąć, że wyja­śnie­nia, o któ­rych mowa, mogą doty­czyć nie tyl­ko oświad­cze­nia woli wyko­naw­cy, ale rów­nież załącz­ni­ków, któ­re powin­ny być trak­to­wa­ne jako inte­gral­na część ofer­ty. Podob­nie jak w sto­sun­ku do same­go oświad­cze­nia woli. Wyja­śnie­nia nie mogą jed­nak zmie­niać tre­ści dokumentu.

Isto­tą pro­ble­mu zda­niem sądu nie były bowiem bra­ki w udzie­lo­nych gwa­ran­cjach, skut­ku­ją­ce następ­nie potrze­bą ich uzu­peł­nie­nia, a powo­ła­nie błęd­nej pod­sta­wy praw­nej toczą­ce­go się postę­po­wa­nia prze­tar­go­we­go. Błąd pozwa­ne­go popeł­nio­ny został w cza­sie, kie­dy wcho­dzi­ły w życie nowe prze­pi­sy usta­wy PZP. Przy­po­mi­na­jąc – usta­wa PZP w brzmie­niu aktu­al­nie obo­wią­zu­ją­cym weszła w życie z dniem 1 stycz­nia 2021 r.; w dniu 7 stycz­nia 2021 r. powód zwró­cił się do pozwa­ne­go o wysta­wie­nie doku­men­tu gwa­ran­cji; w dniu 14 stycz­nia 2021 r. powód zło­żył ofer­ty w postę­po­wa­niach prze­tar­go­wych; w dniu 29 stycz­nia 2021 r. pozwa­ny wysta­wił gwarancje.

W oce­nie sądu chro­no­lo­gia zda­rzeń pro­wa­dzi do wnio­sku, że błąd pozwa­ne­go (cze­go pozwa­ny na żad­nym eta­pie nie zane­go­wał), przy­brał postać oczy­wi­stej omyłki.

Sąd Okrę­go­wy wyło­żył, że zarów­no gwa­ran­cja ban­ko­wa, jak i ubez­pie­cze­nio­wa nie są jed­no­stron­ny­mi czyn­no­ścia­mi praw­ny­mi, ale umo­wa­mi, co powo­du­je, że do wykład­ni oświad­czeń woli w nich zawar­tych znaj­du­je zasto­so­wa­nie prze­pis art. 65 k.c.

Powód, dla sku­tecz­ne­go ubie­ga­nia się o udzie­le­nie zamó­wie­nia, w związ­ku z powo­ła­niem przez ubez­pie­czy­cie­la nie­pra­wi­dło­wej pod­sta­wy praw­nej, przed­ło­żył bez zbęd­nej zwło­ki aneks do gwa­ran­cji. Zda­niem sądu gdy­by zamia­rem powo­da, jako przy­szłe­go wyko­naw­cy, było utrzy­ma­nie waż­no­ści gwa­ran­cji z błęd­nie pier­wot­nie wska­za­nej pod­sta­wy praw­nej, to powód nie przed­ło­żył­by żad­ne­go anek­su do tre­ści gwa­ran­cji. Tym­cza­sem powód, natych­miast po otrzy­ma­niu infor­ma­cji od zama­wia­ją­ce­go o błęd­nie wysta­wio­nej gwa­ran­cji zapła­ty wadium, poin­for­mo­wał o fak­cie tym pozwa­ne­go, a ten nie uchy­la­jąc się od popeł­nio­ne­go błę­du, spo­rzą­dził aneks do doku­men­tu gwarancji.

Sąd uznał, iż nie moż­na inter­pre­to­wać wykład­ni oświad­czeń w spo­sób ode­rwa­ny od woli stron fak­tycz­nie wyra­żo­nej w tre­ści zawar­tej umo­wy. Zgod­nie bowiem z aktu­al­ną linią orzecz­ni­czą dopusz­czal­na i celo­wa jest wykład­nia doku­men­tu gwa­ran­cji sta­no­wią­ce­go wadium, przy czym wystar­cza­ją­cą pod­sta­wą dla doko­na­nia takiej czyn­no­ści są zasa­dy okre­ślo­ne w PZP i art. 65 k.c. (Wyrok z dnia 22 kwiet­nia 2013 r., w spra­wie KIO 765/13; KIO 784/13).

Na mar­gi­ne­sie sąd zauwa­żył, iż jeśli zama­wia­ją­cy miał jakie­kol­wiek wąt­pli­wo­ści co do pod­mio­to­wej ochro­ny, wyni­ka­ją­cej z tre­ści spor­nej gwa­ran­cji, miał moż­li­wość sko­rzy­sta­nia z upraw­nie­nia, o któ­rym mowa w art. 87 ust. 1 PZP. Zanie­cha­nie w tym wzglę­dzie w żad­nym razie nie może wywo­ły­wać nega­tyw­nych skut­ków dla wyko­naw­cy, a na grun­cie niniej­sze­go pro­ce­su rów­nież dla pozwa­ne­go, jako wystaw­cy gwa­ran­cji.

Mając więc na uwa­dze cel wnie­sie­nia wadium, przy uwzględ­nie­niu celo­wo­ścio­wej i funk­cjo­nal­nej wykład­ni tre­ści art. 89 ust. 1 pkt 7b PZP, nie może dojść do odrzu­ce­nia ofer­ty wyko­naw­cy, któ­ry usta­no­wił na rzecz pod­mio­tu zama­wia­ją­ce­go wadium speł­nia­ją­ce jego typo­we funk­cje i pozwa­la­ją­ce zama­wia­ją­ce­mu na zaspo­ko­je­nie swo­ich uza­sad­nio­nych roszczeń.

Sąd podzie­lił sta­no­wi­sko Kan­ce­la­rii wska­zu­ją­ce na to, że powód bez­za­sad­nie zanie­chał z uży­cia środ­ków praw­nych przy­słu­gu­ją­cych mu w sytu­acji odrzu­ce­nia jego ofer­ty w postę­po­wa­niu prze­tar­go­wym, miał bowiem moż­li­wość zapo­bie­że­nia powsta­niu szko­dy i tego zanie­chał co dys­kwa­li­fi­ku­je jego żąda­nie i samo w sobie uza­sad­nia odda­le­nie powództwa.

Nie­za­leż­nie od powyż­sze­go, wyso­kość docho­dzo­nej przez powo­da szko­dy, wska­za­na zosta­ła jako róż­ni­ca prze­wi­dy­wa­nej łącz­nej kwo­ty net­to reali­za­cji umo­wy i ogól­nych łącz­nych kosz­tów net­to obej­mu­ją­cych wszyst­kie zada­nie. Powód wska­zał, że powsta­ła w jego mająt­ku szko­da ma postać utra­co­nych korzy­ści, jakie zosta­ły­by osią­gnię­te gdy­by gwa­ran­cja zosta­ła pra­wi­dło­wo wysta­wio­na. Wyso­kość szko­dy powód obli­czył na pod­sta­wie wyce­ny poszcze­gól­nych ofert. Na kal­ku­la­cję zło­ży­ły się: koszt zaku­pu ole­ju, koszt kon­fek­cjo­no­wa­nia, koszt opa­ko­wa­nia, koszt trans­por­tu i pozo­sta­łe kosz­ty zwią­za­ne z obsłu­gą ewen­tu­al­nych zamó­wień, a tak­że kosz­ty pra­cy i ener­gii. Koszt zaku­pu i dosta­wy ole­ju powód oparł na cenach z 2020 r. Na tej pod­sta­wie powód usta­lił zysk. Wyso­kość szko­dy usta­lo­na zosta­ła z kolei, jako róż­ni­ca mię­dzy kosz­tem zaku­pu ole­ju a kosz­tem jego dostawy.

Sąd popie­ra­jąc sta­no­wi­sko wyra­żo­ne przez Kan­ce­la­rię uznał, iż nie moż­na było przy­jąć, że wyso­kość szko­dy obli­czo­na przez powo­da odpo­wia­da­ła rze­czy­wi­stej stra­cie w wyni­ku błę­du pozwa­ne­go. Powód obli­czył koszt zaku­pu ole­ju oraz koszt jego dosta­wy według ceny wska­za­nej w ofer­cie. Następ­nie od łącz­nej kwo­ty dosta­wy powód odjął cenę zaku­pu, i taką róż­ni­cę przy­jął za ponie­sio­ną szko­dę. W oce­nie sądu przed­sta­wio­ne przez powo­da symu­la­cje w żad­nej mie­rze nie mogą sta­no­wić pod­sta­wy usta­leń fak­tycz­nych. Opar­te zosta­ły one bowiem o sze­reg zało­żo­nych indy­wi­du­al­nie i dowol­nie przez powo­da wska­za­nych para­me­trów, w zakre­sie mię­dzy inny­mi, kosz­tów kon­fek­cjo­no­wa­nia, kosz­tów opa­ko­wa­nia, kosz­tów trans­por­tu. Powód nie wyka­zał rze­czy­wi­stych kosz­tów zaku­pu ole­jów nie­zbęd­nych do reali­za­cji przy­szłych umów tj. kosz­tów po jakich doko­nał ich zaku­pu bądź miał dopie­ro zamiar ich zaku­pu. W razie sko­rzy­sta­nia z ole­ju wła­snej pro­duk­cji nie wyka­zał też kosz­tów pro­duk­cji. W oce­nie sądu doko­na­nie takich usta­leń wyma­ga wie­dzy spe­cja­li­stycz­nej, a powód nie pod­jął ini­cja­ty­wy dowo­do­wej w zakre­sie prze­pro­wa­dze­nia opi­nii bie­głe­go sądowego.

W oce­nie sądu powód nie wyka­zał wyso­ko­ści poten­cjal­nej szko­dy, co rów­nież samo­ist­nie kwa­li­fi­ku­je powódz­two jako nie­za­sad­ne i pod­le­ga­ją­ce odda­le­niu. Nie­za­leż­nie jed­nak od powyż­sze­go, decy­du­ją­cym było usta­le­nie samej oko­licz­no­ści wystą­pie­nia szko­dy. Zgod­nie z art. 471 k.c. dłuż­nik obo­wią­za­ny jest do napra­wie­nia szko­dy wyni­kłej z nie­wy­ko­na­nia lub nie­na­le­ży­te­go wyko­na­nia zobo­wią­za­nia, chy­ba że nie­wy­ko­na­nie lub nie­na­le­ży­te wyko­na­nie jest następ­stwem oko­licz­no­ści, za któ­re dłuż­nik odpo­wie­dzial­no­ści nie ponosi.

Prze­słan­ką odpo­wie­dzial­no­ści odszko­do­waw­czej jest dzia­ła­nie lub zanie­cha­nie, szko­da oraz zwią­zek przy­czy­no­wo-skut­ko­wy mię­dzy dzia­ła­niem lub zanie­cha­niem a wyrzą­dzo­ną szko­dą. Sto­sow­nie do art. 471 k.c. odszko­do­wa­nia słu­żą napra­wie­niu szko­dy wyni­ka­ją­cej z nie­wy­ko­na­nia lub nie­na­le­ży­te­go wyko­na­nia zobo­wią­zań. Zobo­wią­za­ny do napra­wie­nia szko­dy pono­si przy tym odpo­wie­dzial­ność za nor­mal­ne następ­stwa swo­je­go dzia­ła­nia lub zanie­cha­nia. Na mocy art. 361 § 2 k.c. napra­wie­nie szko­dy obej­mu­je rze­czy­wi­ste stra­ty, ponie­sio­ne przez poszko­do­wa­ne­go (dam­num emer­gens), jak też utra­co­ne korzy­ści, któ­re mógł­by on osią­gnąć, gdy­by szko­da nie zosta­ła wyrzą­dzo­na (lucrum ces­sans). Szko­da taka musi być przez oso­bę poszko­do­wa­ną wyka­za­na z tak dużym praw­do­po­do­bień­stwem, że uza­sad­nia ono w świe­tle doświad­cze­nia życio­we­go przy­ję­cie, że utra­ta korzy­ści rze­czy­wi­ście nastą­pi­ła. W świe­tle zaś art. 361 § 1 k.c. za nor­mal­ne następ­stwo pew­ne­go zda­rze­nia moż­na uznać takie inne zda­rze­nie, któ­re w danym ukła­dzie sto­sun­ków, wedle zasad doświad­cze­nia życio­we­go i wie­dzy wystę­pu­je jako typo­we. Prze­są­dze­nie związ­ku przy­czy­no­we­go pomię­dzy dwo­ma fak­ta­mi jest stwier­dze­niem, że według empi­rycz­nie pozna­nych praw przy­ro­dy dru­gi fakt jest skut­kiem pierw­sze­go. Powyż­sze w usta­lo­nym sta­nie fak­tycz­nym nie nastą­pi­ło, podzie­lić nale­ży sta­no­wi­sko Kan­ce­la­rii, że nie moż­na z całą pew­no­ścią stwier­dzić, że powód wygrał­by prze­targ sko­ro jego ofer­ty nie pod­le­ga­ły oce­nie pod wzglę­dem merytorycznym.

Wyrok jest nie­pra­wo­moc­ny, sygn. akt XIII GC 539/21.